Πληρώνοντας με πλαστά χαρτονομίσματα

Η Παρασκευή ήταν μία ακόμα ασφυκτικά γεμάτη μέρα. Το απόγευμα άφησα τα κορίτσια στις πρόβες τους στις 7.30 και είχα ακριβώς μιάμιση ώρα μέχρι να κλείσουν τα μαγαζιά για να πάω στο εμπορικό και να βρω α) ένα κοντό μαύρο κολάν για τη γιορτή λήξης του σχολείου και β) ένα βιβλίο που ήθελε η Εβελίνα να κάνει δώρο σε μία φίλη της που είχε πάρτι την Κυριακή. Αν έφτανα στις 8 και τα έβρισκα ως τις 9 που έκλειναν τα μαγαζιά, στις 9.30 θα μπορούσα να είμαι πίσω για να τις παραλάβω από τις πρόβες.

Θα έβρισκα άραγε τα δύο «αντικείμενα του πόθου», μέσα σε μία ώρα; Δεν ήμουν και τόσο σίγουρη, αλλά θα το προσπαθούσα. Πράγματι, στο πρώτο μεγάλο κατάστημα που μπήκα βρήκα κατευθείαν το μαύρο κολάν. Δεν πίστευα στην καλή μου τύχη, γιατί την προηγούμενη εβδομάδα είχα ξαναπροσπαθήσει και δεν ήταν και τόσο εύκολο να βρω μαύρο χρώμα, τώρα το καλοκαίρι. Μπήκα στη συνέχεια στο βιβλιοπωλείο να βρω το βιβλίο. Κατευθύνθηκα προς το τμήμα της εφηβικής λογοτεχνίας και το ζήτησα σε μία υπάλληλο. «Το έχουμε» μου είπε. «Το σύμπαν συνωμοτεί για να τα προλάβω όλα!» σκέφτηκα. Πήρα το βιβλίο και πήγα στο ταμείο να πληρώσω. Αλλά… η καλή μου τύχη μου σταμάτησε κάπου εκεί.

Η κοπέλα στο ταμείο μου είπε ότι ένα από τα χαρτονομίσματα των 10 ευρώ που της έδωσα για να πληρώσω ήταν πλαστό.
– Πλαστό; Τι πλαστό;
– Πλαστό.

Το κοίταξα καλύτερα. Όντως κάτι δεν πήγαινε καλά με το χαρτονόμισμα, φαινόταν ακόμα κι από απόσταση. Ήταν ένα πολύ κακής ποιότητας πλαστό δεκάευρο. Κι όμως την είχα πατήσει, και όχι απλά το είχα πάρει – ποιος ξέρει από ποιον – αλλά το είχα δώσει κιόλας για να πληρώσω. Φυσικά όλοι ξέρουμε ότι τα χαρτονομίσματα έχουν κάποια χαρακτηριστικά ασφαλείας. Τα υδατογραφήματα, τις σαγρέ λεπτομέρειες, την ταινία ασφαλείας, την ασημένια λωρίδα. Οι άνθρωποι που πιάνουν στα χέρια τους καθημερινά πολλά χρήματα λόγω δουλειάς, μπορεί να το έχουν ως δεύτερη φύση να τα ελέγχουν – κι έχουν φυσικά και το μηχάνημα. Εμένα όμως δεν μου είχε ξανατύχει να βρεθώ με πλαστό χαρτονόμισμα στα χέρια και έτσι δεν ήμουν υποψιασμένη και δεν τα εξέταζα ποτέ προσεκτικά. Κάτι το οποίο φυσικά έχει ήδη αλλάξει από την Παρασκευή.

Πλήρωσα με ένα κανονικό χαρτονόμισμα, πήρα το πλαστό και έφυγα. Ευτυχώς ήταν μόνο δεκάευρο. Μικρό το κακό.

Με όλη αυτή την περιπέτεια όμως, θυμήθηκα την ιστορία ενός παραχαράκτη του Emanuel Ninger, που είχα διαβάσει στο βιβλίο See you at the top. Εκείνη την εποχή (1845 – 1924) αγόραζε το χαρτί, το έκοβε στις σωστές διαστάσεις, το βουτούσε σε διάλυμα καφέ και αφού το χαρτί στέγνωνε, άρχιζε να το ζωγραφίζει με πινέλο, στο χέρι. Ξεκίνησε με χαρτονομίσματα $10 και μετά πέρασε σε $20, $50 και πολύ αργότερα $100. Μια μέρα πλήρωσε έναν μπάρμαν με ένα χαρτονόμισμα των $50 και επειδή εκείνος είχε βρεγμένα χέρια, το μελάνι άρχισε να ξεβάφει στα χέρια του. Ο μπάρμαν κατάλαβε ότι ήταν πλαστό και ειδοποίησε την αστυνομία. Έτσι, έκαναν έφοδο στο σπίτι του Ninger και βρήκαν τα στοιχεία που χρειάζονταν ώστε να τον καταδικάσουν. Βρήκαν επίσης και 3 πορτρέτα που είχε ζωγραφίσει τα οποία βγήκαν σε πλειστηριασμό και πουλήθηκαν για 16.000 δολάρια, δηλαδή πάνω από 5.000 δολάρια το ένα.

Η τραγική ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι του έπαιρνε ακριβώς τον ίδιο χρόνο να ζωγραφίσει ένα χαρτονόμισμα των 10 ή των 100 δολαρίων, όσο του έπαιρνε να ζωγραφίσει ένα πορτρέτο των 5.000+ δολαρίων.

Θα μπορούσε δηλαδή να έχει ξεχωρίσει ως ζωγράφος και να έχει αποκτήσει αναγνώριση και πλούτο. Παρ’ όλα αυτά χρησιμοποιούσε το ταλέντο και το χρόνο του για να κλέβει.

Είναι ξεκάθαρο ότι δεν έκλεβε μόνο από τους άλλους, έκλεβε κυρίως από τον εαυτό του.

Στο ίδιο συμπέρασμα είχε καταλήξει και ο Arthur Berry, o διάσημος κλέφτης κοσμημάτων όταν ένας δημοσιογράφος του πήρε συνέντευξη και τον ρώτησε από ποιον είχε κλέψει τα περισσότερα. Εκείνος απάντησε «Εύκολο. Ο άνθρωπος από τον οποίο έκλεψα τα περισσότερα ήταν ο Arthur Berry. Θα μπορούσα να είμαι επιτυχημένος επιχειρηματίας, να μεσουρανώ στην Wall Street και να προσφέρω στην κοινωνία, παρ’ όλα αυτά επέλεξα τη ζωή ενός κλέφτη και πέρασα τα δύο τρίτα της ενήλικης ζωής μου πίσω από τα κάγκελα της φυλακής».

Το ερώτημα είναι, αυτές οι ιστορίες τι μπορούν να μας πουν; Τι σημαίνουν για εμάς; Και μπορεί να σημαίνουν κάτι διαφορετικό για εμένα από ότι σημαίνουν για εσάς. Μήπως όμως κάνουμε κι εμείς το ίδιο λάθος και κλέβουμε από τον ίδιο μας τον εαυτό; Μήπως έχουμε ταλέντα που αφήνουμε αναξιοποίητα ή που κατασπαταλάμε; Το χρόνο μας πώς τον αξιοποιούμε; Το 24ωρό μας πώς το ξοδεύουμε; Και με ποιους; Το αφιερώνουμε στους ανθρώπους που αγαπάμε ή μήπως το μοιραζόμαστε με ανθρώπους που είναι σε άλλο μήκος κύματος; Κάνουμε πράγματα που αξίζουν; Είμαστε περήφανοι για την προσφορά μας; Κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε σε αυτή τη ζωή; Ή τελικά κλέβουμε κι εμείς από τον ίδιο μας τον εαυτό;

Το βράδυ έδειξα το πλαστό χαρτονόμισμα στις κόρες μου δείχνοντάς τους τα σημεία που πρέπει να προσέχουν ώστε να μην την πατήσουν κι εκείνες. Δε με πειράζει να ξέρουν ότι «η μαμά κάνει λάθη». Για αυτό το λόγο εξάλλου έχω κρεμασμένο πάνω από το πλυντήριο ένα μάλλινο πουλόβερ που κατάφερα να το μικρύνω τόσο πλένοντάς το, που δε χωράει ούτε σε κούκλα. Για να γελάμε κάθε φορά που το βλέπουμε και να θυμόμαστε ότι στη ζωή κάνουμε και λάθη και δεν πειράζει!

Εκείνο όμως που πειράζει είναι να κλέβουμε από τον ίδιο μας τον εαυτό. Και μάλιστα να καταλαβαίνουμε ότι το κάνουμε αλλά να το συνεχίζουμε. Να κατασπαταλάμε τα ταλέντα μας ή το χρόνο μας με λάθος τρόπο ή με λάθος ανθρώπους. Γιατί κάποια στιγμή στο τέλος της ζωής θα κοιτάξουμε πίσω και θα αναρωτηθούμε τι κάναμε. Τι κάναμε στα προσωπικά μας, τι κάναμε στη δουλειά μας και ποια ήταν η συνεισφορά μας μας στην κοινωνία. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι και ο καθένας έχει το δικό του προορισμό στη ζωή. Και όλοι οι προορισμοί είναι αξιοσέβαστοι. Αλλά οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας. Και αν έχουμε πάρει λάθος δρόμο, σήμερα είναι μια καλή μέρα να κάνουμε αναστροφή. Γιατί στο τέλος της ζωής μας θα κληθούμε να πληρώσουμε το λογαριασμό – και κανείς δε θα δεχτεί πλαστά χαρτονομίσματα.

Κανείς δεν μπορεί να πάει πίσω και να ξεκινήσει μια νέα αρχή, αλλά όλοι μπορούν να ξεκινήσουν σήμερα και να γράψουν ένα νέο τέλος.

 

Photos: TaxRebate.org.uk, National Museum of American History